Human Sustainability: İnsanların Yaşam Kalitesi ve Refahını Uzun Vadeli Olarak Korumak Üzerine

İnsanların yaşam kalitesini ve refahını uzun vadede koruma konusunda insan sürdürülebilirliğinin ne kadar önemli olduğunu hiç düşündünüz mü? Yapay zekayı ve teknolojik gelişmeleri takip ederken aslında insan gücünün ne kadar değerli olduğunu bir kez daha fark ediyor ve ''Human Sustainability''nin ekonomik, çevresel ve sosyal faktörlere etkisini yakından inceliyoruz.

İnsan Sürdürülebilirliğinde Üç Temel Boyut

Credit: unsplash.com – @thisisengineering

Daha önce defalarca duyduğumuz ''Human Sustainability'' kelimesinin gerçek anlamını biliyor musunuz? Türkçe'ye çevrildiğinde insan sürdürülebilirliği anlamına gelen bu kelime; kurum ve kuruluşları yönetirken insanların yaşam kalitesini arttırmanın çevresel, ekonomik ve sosyal faktörleri nasıl dengelediğini anlatıyor. Üç temel faktöre ayrılan bu kavramın ilk boyutu, çevresel etkileri kapsıyor. Doğal kaynakların sürdürülebilir bir şekilde kullanılması gerektiğini hepimiz biliyoruz. Su ve hava kalitesini korumak, biyoçeşitliliği desteklemek, küresel ısınma gibi tehditlerle başa çıkmak konusunda yapay kaynaklar yetersiz kalırken; insan sürdürülebilirliği doğanın dengesini korumayı ve gelecek nesillerin ihtiyaçlarını göz önünde tutmayı hedefliyor.

İnsan sürdürülebilirliğinin ikinci boyutu; iş olanaklarının artırılması, yoksulluğun azaltılması, gelir adaletinin sağlanması, ekonomik büyümenin doğru şekilde gerçekleşmesi gibi ekonomi dünyasında daha adil bir sistem oluşturmayı göz önünde tutuyor. Yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan sosyal boyut ise hakların korunması, toplumsal cinsiyet eşitliği, sağlık, eğitim, adalet gibi temel ihtiyaçların karşılanabilmesi, etnik ve kültürel çeşitliliğe saygı gösterilmesi konusunda toplum dayanıklılığını güçlendirmeyi amaçlıyor.

Credit: unsplash.com – @brookecagle

Deloitte'un raporuna göre bir kuruluşun çalışanları tarafından oluşturulan fikir ve teknolojiler, yani maddi olmayan varlıklar, 2022 yılında ABD'deki kurumsal varlıkların %90'ını oluşturuyor. Bu da insanların bir kuruluş için riskleri temsil ettiği kadar büyük fırsatları da temsil ettiğini gösteriyor. İnsan sürdürülebilirliğine odaklanmak, yalnızca insanlara değil kuruluşların gelişmesine ve hükümet politikalarının daha sağlıklı bir şekilde işlemesine de katkıda bulunuyor. Oxford Üniversitesi Refah Araştırma Merkezi tarafından yapılan bir analiz, en yüksek refah seviyesine sahip kuruluşlarda çalışanların refahı ve firmanın performansı arasında güçlü bir pozitif ilişki olduğunu ortaya koyuyor.

Credit: unsplash.com – @charlesdeluvio

Yine Deloitte'un raporuna göre özellikle insanların ihtiyaç duyduğu eğitimi almasına yardımcı olan ve becerilerini geliştirmeye yatırım yapan kuruluşlar, rakiplerine göre daha iyi sonuçlar alıyor. Bunun yanı sıra hak ettiğini alamayan veya düşük ücretle uzun süre çalışanlar, üretkenliğini kaybederek kuruluşun gelişimine katkıda bulunamıyor. Bu durum elbette eğitim ve ücretle de sınırlı değil. Örneğin birçok çalışan sağlıklarını destekleyen ve kendi sağlıkları konusunda farklı avantajlar sunan firmalara daha fazla güvenirken, işçi sağlığını göz ardı eden iş yerlerinden uzak duruyor. Kendinizi ve çalıştığınız yeri hayal edin. Yapacağınız iş hakkında eğitim almanızı sağlayan, iş güvenliğini destekleyen, sağlığınız için çeşitli fırsatlar sunan ve hak ettiğiniz maaşı fazlasıyla veren bir kuruluşta mı; yoksa sürekli mobbinge maruz kaldığınız, kendinizi geliştiremediğiniz, iş güvenliği konusunda sürekli ihmaller yapan ve düşük ücretle uzun saatler çalıştıran bir firmada mı daha başarılı sonuçlar alabilirsiniz? Cevap oldukça açık, öyle değil mi?

Yapay Zeka İnsanları İşsiz Mi Bırakacak?

İnsan sürdürülebilirliği konusu bu kadar önemliyken ne yazık ki dünya çapında insan iş gücünü tehdit eden birçok gelişme yaşanıyor. Bunların başında ise son yıllarda birçok sektörde kullanılmaya başlanan yapay zeka geliyor. Yapay zekanın işleri kolaylaştırma konusundaki faydasını göz ardı edemeyiz ancak bazı sektörlerde insanların yerini almaya başlaması ve birçok çalışanı işsiz kalma korkusuyla baş başa bırakması da bir gerçek. Deloitte'un açıkladığı raporda, Dünya Ekonomik Forumu tahminlerine göre yapay zekanın önümüzdeki 5 yıl içinde dünya genelinde 83 milyon kişinin işsiz kalmasına neden olması çok muhtemel görünüyor. Üstelik bu durumdan en çok kadınlar etkileniyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin artmasıyla kadınların iş hayatına daha fazla katılım göstermesi hepimiz için sevindirici bir haber olsa da kadın çalışanların yapay zekanın etkisine daha fazla maruz kalacağı düşünülüyor.

Deloitte'un raporunun belirttiği gibi; uzun çalışma saatleri de işçilere yük oluyor. Yapılan araştırmalarda çalışanların stresinin 2022 yılında rekor seviyeye ulaştığı bildirilirken işçilerin yarısı kendini sık sık stresli ve yorgun hissettiğini belirtiyor. Kayıt dışı çalışan kişilerin meslektaşlarına göre daha düşük maaş alması ve onlara daha az imkan verilmesi ise insan sürdürülebilirliğini tehlikeye atıyor. Araştırmalar dünyadaki işçilerin %80'ini oluşturan ön saf çalışanlarının eğitim konusunda yetersiz kaldığını, yeterince izin alamadıklarını ve sağlık sigortasına sahip olmadıklarını gösteriyor. Deloitte Ekonomi Enstitüsü küresel çalışanların temiz hava ve suya erişiminin kısıtlı olduğunu ve iklim koşullarına karşı savunmasız olduklarını da belirtiyor.

Credit: unsplash.com – @campaign_creators

Kısacası, Human Sustainability hem çevresel hem ekonomik hem de sosyal yönleriyle tüm dünyayı etkiliyor. Unutmayın, insanlar geliştikçe işler de gelişir, dünya da gelişir.