Dünyanın İlk AI Sanat Müzesi DATALAND

Credit: refikanadol.com

Son yılların en önemli gelişmelerinden biri olan yapay zeka, günlük hayatın her alanında olduğu gibi sanat dünyasını da derinden etkiliyor. Yapay zekanın sanatın farklı kollarında kullanılması ise hem olumlu, hem de tartışmalı bir biçimde yorumlanıyor. Bu kez yapay zekâ sanat üzerindeki etkilerini inceliyor, Refik Anadol önderliğinde kurulan ve 2025 yazında açılması planlanan dünyanın ilk yapay zeka sanat müzesini mercek altına alıyoruz.

Sanat mı, Algoritma mı? Yaratıcılığın Yeni Tanımı

Credit: refikanadol.com

Yüzyıllar boyunca yaratıcılığın ve insanların kendini ifade etmesinin bir yansıması olarak görülen sanat, son yıllarda yapay zekâ ile bir araya gelerek sanatın algılanma biçimini değiştiriyor. Analiz etme ve yaratma kabiliyeti sayesinde sanatsal stilleri taklit eden yapay zekâ, sanatçılara yeni teknikler sunarak hayal gücünü somutlaştırma imkanı veriyor. Sanatı teknik olarak farklı bir boyuta sürükleyen yapay zekâ, hem büyük bir fırsat hem de ciddi bir meydan okuma olarak görülüyor. Sanatsal stilleri usta bir biçimde taklit eden ve hatta yenilerini üreterek orijinal sanat eserleri üretilmesini sağlayan yapay zekâ, sanatçılara şimdiye dek hiç denenmemiş sanatsal formları deneme imkanı sunuyor. Ancak yapay zekânın sanatçıların eserlerini izni olmadan analiz etmesi etik sorunlara yol açtığı da bilinen bir durum. Aynı zamanda üretilen eserin sahibinin algoritmayı yazanlar mı yoksa yapay zekâyı kullanan kişi mi olduğu konusunda da tartışmalar devam ediyor. Telif hakkı ve izinsiz analiz gibi etik sorunlar dünya çapında tartışılmaya devam ederken sanatçılar ilham almak, yeni fikirler üretmek ve dijital dünyaya adapte olmak için farklı yapay zekâ araçlarından yararlanabiliyor. Doğru kullanıldığı takdirde yapay zekâ sanatçıların yerini almak yerine, hayal gücünün sınırlarını zorlayan bir iş ortağı haline geliyor.

Yeni Medya Sanatında Bir Öncü: Refik Anadol

Credit: Refik Anadol – Huge Moves

Yapay zekâyı sanat dünyası için önemli bir adım olarak gören sanatçıların başında, uluslararası üne sahip medya sanatçısı Refik Anadol var. Makine zekasının estetiğinde öncü isimlerden biri olan Refik Anadol, Refik Anadol Studio'nun sahibi ve işletmecisi olarak görev alıyor. Aynı zamanda UCLA Tasarım Medya Sanatları Bölümü'nde ders veren Anadol, stüdyosunda analiz uygulaması ve verilere yönelik öncü yaklaşımları keşfetmek üzerine çalışmalarını sürdürüyor. Refik Anadol, dünya çapında tartışmalara neden olan makinelerin günlük hayatı nasıl kökten değiştirdiğini derinlemesine araştırıyor ve yapay zekâ çağında insan olmanın olumlu ve olumsuz yanlarını ele alıyor.

Anadol, üç boyutlu veri heykelleri, canlı görüntü performansları, resimleri ve büyüleyici enstalasyonları fiziksel ve sanal ortamda birleştiriyor. Yeni medya teknolojilerini sanata dönüştüren sanatçının eserlerinde binalar canlanıyor, duvarlar kayboluyor ve büyük veri yığınları şekil alarak izleyiciye farklı bir bakış açısı sunuyor. New York Modern Sanat Müzesi'ndeki “Unsupervised” için MoMA(The Museum of Modern Art)'nın meta verilerinden yeni formlar üreten ve gerçek zamanlı bir çalışmaya dönüştüren Anadol, Victoria Ulusal Galerisi'ndeki Quantum Memories için, dünya atmosferinin, manzaraların ve okyanusların 200 milyon fotoğrafını kullanarak modern sanata alternatif bir anlayış getirmesiyle tanınıyor. NASA/JPL arşivinden elde edilen ve verilerin işlenmesiyle üretilen Machine Memoirs: Space sergisi ise, İstanbul'un en çok ziyaret edilen sergilerinin başında geliyor. New York City'nin 113 milyon görüntüsünden üretilen Machine Hallucination: NYC, bir şehrin yakın geleceğini en iyi şekilde yansıtıyor.

Veriden Sanata Dijital Bir Yolculuk: DATALAND

Credit: refikanadolstudio.com

Yeni medya sanatı alanında Microsoft Araştırma En İyi Vizyon Ödülü, UCLA Sanat+Mimarlık Moss Ödülü, Alman Tasarım Ödülü, Google Sanatçılar ve Makine Zekası Sanatçı İkamet Ödülü gibi çok sayıda ödüle layık görülen Refik Anadol, bu kez dünyanın ilk yapay zekâ sanat müzesi DATALAND ile sanatseverleri benzersiz bir deneyime davet ediyor.

Sanat, bilim, teknoloji ve yapay zekâ araştırması gibi çeşitli alanlardaki öncüleri bir araya getiren DATALAND'ın, Downtown Los Angeles'taki The Grand LA'de amiral gemisi lokasyonunda başlatılması bekleniyor. Refik Anadol'un yenilenebilir enerjiyle çalışacağı ve etik Al kullanımını teşvik edeceğini söylediği DATALAND, çevrimiçi erişimiyle öğrenme platformlarını birleştirerek her kesimden insanı ağırlamaya hazırlanıyor. İnsanların hayal gücü ve makinelerin yaratıcı potansiyeli bir araya geldiğinde dijital çağda büyüleyici değişimler yaşanacağının simgesi olarak görülen DATALAND, yapay zekâ destekli sanatın küresel olarak yaygınlaşmasını hedefliyor. Yaşamın her alanında önemli gelişmelere imza atan yapay zekâ, 2025'in son çeyreğinde çıkması planlanan DATALAND ile sanat dünyasına yepyeni bir soluk kazandırıyor.

Bu şekilde, yapay zekânın artık yalnızca bir araç olmakla kalmadığını, aynı zamanda bir sanatçı ve bir ilham kaynağı olarak sanat dünyasına yön verdiğini görüyoruz.